PorozumieniE bez Przemocy
Zarządzanie przez wartości, tworzenie klimatu współodpowiedzialności, przyjmowanie świadomych postaw komunikacyjnych… Korzystanie z konkretnych matryc ułatwiających porozumienie, czyli z praktycznych wskazówek: jak mówić i słuchać, by robić to skutecznie, a przy okazji z empatyczną uważnością na siebie i innych. Tym inspiruje mnie w szkoleniach z komunikacji filozofia Nonviolent Communication. Ważną częścią prowadzonych przeze mnie szkoleń jest aspekt samoświadomości i samoregulacji emocjonalnej pracowników. Jako certyfikowany trener uważności uczę zrozumienia jak funkcjonuje umysł, jaki jest jego wpływ na samopoczucie. Celem tych szkoleń jest zwrócenie uwagi na profilaktykę zdrowia fizycznego, emocjonalnego i mentalnego pracowników. Uczą się jak zwiększać odporność i elastyczność psychiczną w obliczu wyzwań i problemów oraz jak się uspokajać i uwalniać napięcie w otoczeniu pełnym pośpiechu, presji i zmienności. Dowiadują się jak świadomie zarządzać energią w sytuacjach kryzysowych oraz monitorować jej stan w każdej chwili poprzez szybką i skuteczną regenerację opartą m.in. na oddechu i pracy z umysłem. Otrzymują informacje o działaniu mechanizmów psychologicznych, które nimi rządzą. Pozwala im to lepiej rozumieć siebie i wprowadzić w życie zawodowe i prywatne uważne i zdrowe nawyki redukowania stresu.
Mindfulness czyli uważność – to najbardziej uznane narzędzia managerów, liderów biznesu i zespołów HR w krajach skandynawskich, które zachęcają do równowagi między życiem osobistym a rozwojem kariery. To odpowiedź na współczesny rynek pracownika poprzez wsparcie zrównoważonego rozwoju indywidualnej ścieżki kariery, a w konsekwencji całej organizacji. Bezpośrednio przekłada się na skuteczność i elastyczność działań oraz zdrowie pracownika, chroni przed wypaleniem zawodowym i sprzyja budowaniu efektywnych relacji w zespołach. Uczy konstruktywnie reagować na przestymulowanie i stres oraz trafnie oceniać sytuację wymagającą podejmowania szybkich decyzji. Trenuje opanowanie, cierpliwość i siłę woli. Wskazuje jak najlepiej zarządzać energią i motywacją. Wprowadza rekomendowane przez światowe autorytety zestawy ćwiczeń budujących dobre nawyki podnoszące odporność emocjonalną i fizyczną (prof. Jon Kabat-Zinn, prof. Mark Williams, prof. Paul Gilbert)
Szczegółowe programy szkoleń każdorazowo tworzę na podstawie rozmowy diagnozującej potrzeby szkoleniowe grupy. Obszary, które są mi bliskie i tematy, które prowadzę z wielką pasją to:
Koszt szkolenia – ustalany każdorazowo przy formułowaniu tematu i określaniu liczby godzin.
Wszystko zaczyna się od kontaktu. Kontakt buduje zaufanie i bezpieczeństwo emocjonalne. Kontakt otwiera na rozmowę, motywuje, pozwala na szczerość. Ale jak nawiązać i podtrzymać kontakt z uczniem, czy jego rodzicami, gdy sytuacja jest napięta? I jeszcze zrobić to tak, by było to autentyczne, zachęcające i uczciwe. Asertywność i empatia w pracy nauczyciela to podstawa. Autorytet formalny nie wystarczy. Zawód nauczyciela to przywilej stałej pracy nad sobą jako człowiekiem. Możliwość przyglądania się sobie w różnych chwilach, czasem ekstremalnych i stała nauka radzenia sobie z wyzwaniami. Jak nie stracić energii, poczucia własnej wartości, a jednocześnie być efektywnym i lubianym? Jak dbając o budowanie życzliwej szkolnej atmosfery umieć stawiać granice i pamiętać, że moje zachowanie modeluje zachowanie dzieci i młodzieży. Nie tyle moje słowa, co czyny są dla nich często nieuświadomionym wzorem do naśladowania. Nauczyciele mają olbrzymią moc kształtowania postaw, sumień i odpowiedzialności społecznej swoich wychowanków. Na ile uważnie i właściwie z tego korzystają? Filozofia Porozumienia bez Przemocy jest tu bardzo wspierająca. Jej założenie to z jednej strony humanistyczne podejście do innych osób, z drugiej – niepozwalanie na przemoc (psychiczną, emocjonalną) wobec siebie. To filozofia zbudowana na równowadze i jasności intencji, że moje i Twoje potrzeby są tak samo ważne, a naszym wspólnym zadaniem jest poszukanie rozwiązań uwzględniających oczekiwania obu stron. Do tego niezbędna jest postawa uważności. Jako certyfikowany nauczyciel mindfulness pomagam rozwijać uważność w pracy z dorosłymi i dziećmi. Kilkanaście szkół skorzystało z mojego autorskiego programu „Moc empatii w edukacji”, na bieżąco wprowadzam w kilku placówkach uważność do klas I-III „Uważność zaczyna się tu i teraz”.
Więcej o tym w moim artykule: Uważność w edukacji
Pracując przez wiele lat w obszarze edukacji, prowadząc badania nad komunikacją nauczyciel – uczeń i cykle szkoleń, wyspecjalizowałam się w tematach, które zarówno ja, jak i nauczyciele uważają za bazowe w kwestiach intra- i interpersonalnych:
Koszt szkolenia – ustalany każdorazowo przy formułowaniu tematu i liczby godzin.
Jak być usłyszanym z tym, co ważne i jak słuchać tego, co pilne u dzieci? Jak znaleźć w sobie cierpliwość i odnawialne pokłady miłości, które ułatwiają towarzyszenie dziecku w jego rozwoju? Jak radzić sobie z dzieckiem nadpobudliwym, nerwowym, rozkojarzonym? Jak zaufać procesowi życia, że wszystko w swoim tempie i wszystko ma swój czas? Jak zaufać sobie, że bycie wystarczająco dobrym i świadomym rodzicem jest ok? I że po to popełniamy błędy, by się na nich uczyć…
Pomagam rodzicom odpowiadać na te pytania. Też jestem mamą dwójki dzieci i podczas warsztatów z rodzicami korzystam ze swoich doświadczeń. Ale najwięcej mądrości dał mi udział w kilkunastu warsztatach Porozumienia bez Przemocy prowadzonych przez certyfikowanych trenerów z wielu krajów. Inspiracja, którą stamtąd czerpię zbudowała mnie jako rodzica i trenera. Uwrażliwiła na nierówność ról: rodzic – dziecko. Dlatego zachęcam rodziców do przejęcia odpowiedzialności za kontakt w tej relacji. Za budowanie swojej siły i spokoju, a tym samym modelowania poczucia własnej wartości dziecka. Bez świadomego, pracującego nad sobą rodzica nie ma szczęśliwego i bezpiecznego dziecka. Nie ma zdrowego emocjonalnie człowieka. Bo przemoc może kryć się w słowach, których używamy nieświadomie i mimowolnie, nawet z dobrą wychowawczo intencją. Żeby to zauważyć, potrzebny jest mądry wgląd w swój styl komunikacji, w swoje wzorce i nawyki. Temu służy rozwijanie uważności – kompetencji wspierającej odporność, odwagę, spokój i jasność umysłu. Kiedy uważność staje się filozofią życia, wiele spraw wydaje się łatwiejszych, bo podchodzimy do nich z nowym nastawieniem.
Tematy, w jakich mogę i chcę się spotykać z grupami rodziców to:
Zapraszam, Dorota Wojtczak
Koszt warsztatów dla rodziców – ustalany każdorazowo przy formułowaniu tematu i określaniu liczby godzin oraz wielkości grupy.
„Warsztaty ciekawe, aktywizujące, pełne wartościowych dyskusji.”
„Warsztaty poprawiły jakość mojej komunikacji i złagodziły ją.”
„Bardzo życiowe spotkanie. Uczyłam się „zarażając” ciekawymi historiami, ćwiczeniami na wielu konkretnych przykładach.”
„Szkolenie prowadzone przez super człowieka. Dziękuję :)”
„Podobał mi się profesjonalizm trenera, ćwiczenie na przykładach, adekwatne wyjaśnienia do omawianych sytuacji.”
„Nareszcie szkolenie, na którym dowiedziałam się czegoś nowego i nauczyłam konkretnych umiejętności niezbędnych w życiu."
„Miła atmosfera + konkretne informacje = sukces tego szkolenia.”
„Bardzo praktyczne zajęcia – jestem usatysfakcjonowała i zainspirowana.”
„Lubię się uczyć w atmosferze spokoju i bezpieczeństwa. I to dostałam od Doroty.”
„Wspaniała prowadząca! Inspiracje opiera na przykładach. Te zajęcia „żyją.” "
„Z dużą radością uczestniczyłam w tych zajęciach. Zabieram stąd wartościowe i ważne treści do wykorzystania w pracy i w życiu.”
„Trener najwyższej klasy – wysoka kultura osobista, ciepło, życzliwość i umiejętność przekazywania wiedzy. Uświadomiłam sobie wiele spraw, których nie byłam wcześniej świadoma.”
„Szkolenie i jego treści przerosło moje oczekiwania. Sens i wartość przekazywane są w bezbłędnie trafiający sposób – do serca i głowy.”
„Otrzymałam konkretne narzędzia do pracy nad swoją komunikacją. Teraz zamierzam to regularnie i dogłębnie ćwiczyć.”
„Olbrzymia przydatność proponowanych i wypracowanych rozwiązań.”
„Trener ma bogate doświadczenie i dlatego jest wiarygodny. Autentyczność wzbogacała przekaz merytoryczny.”
„Wspaniałe zaangażowanie grupy i trenera. Dobrze zainwestowany czas.”
„Jestem wdzięczna za to, co dostałam. Wiedzę, ciepło, wsparcie, pomysły. Na pewno skorzystam!”
Porozumienie bez Przemocy (Nonviolent Communication) to model komunikacji stworzony w latach 70-tych XX wieku przez dra psychologii Marshalla Rosenberga, który zauważył, że źródło konfliktów leży w języku, jakim ludzie się posługują na co dzień. Większość z nas jest uczona szukania przyczyn swoich niepowodzeń i problemów w innych osobach. W procesie wychowania i nauki w szkole jesteśmy stale poddawani specyficznemu językowemu treningowi społecznemu w stylu: „to przez niego”, „oni to zrobili”, „ona jest winna”, „ty zawsze, nigdy…”. Rozmawiając, głównie bazujemy na oskarżaniu, krytykowaniu, wytykaniu błędów lub tłumaczeniu się.
Rosenberg zauważył, że prawdziwy kontakt z innymi ludźmi i z sobą samym osiągamy w zupełnie inny sposób – skupiając się na mówieniu o uczuciach i potrzebach. Zaproponował model 4 kroków opierający się na tym, co obserwujemy, co odczuwamy, jakie potrzeby chcemy zrealizować w kontakcie z drugą osobą, i o co ją prosimy podczas interakcji. Wyszedł z założenia psychologii humanistycznej, że potrzeby ludzi są uniwersalne i wszyscy potrzebujemy np.: bezpieczeństwa, miłości, bycia ważnym, usłyszanym… a różnimy się znajdowaniem sposobów na zaspokojenie tych potrzeb.
Model Porozumienia bez Przemocy jest niezwykle transformujący w budowaniu relacji, rozwiązywaniu konfliktów czy motywowaniu. Łączy postawę asertywną i empatyczną – szczerość i otwartość z troską i ciekawością. Jest skuteczny nawet wtedy, jeśli nasi rozmówcy nie znają tej metody – bo podczas rozmowy możemy korzystać z umiejętności tłumaczenia ich oskarżeń na „komunikat porozumieniowy” rozpoznając potrzeby stojące za oskarżeniami, np. „Ty mnie nigdy nie słuchasz!” – „Chciałbyś porozmawiać i brakuje ci tego?”, „W ogóle nie mogę na ciebie liczyć!” – „Chcesz być pewny, że otrzymasz pomoc, gdy tego potrzebujesz?”
Mówi się, że Porozumienie bez Przemocy jest proste, ale nie jest łatwe. Głównie z tego powodu, że takich wyrafinowanych narzędzi komunikacyjnych używa się w sytuacjach o wysokim napięciu emocjonalnym, gdzie każde słowo, ton głosu i mimika mają znaczenie. Efekty PbP są jednak spektakularne. Pojawiająca się głębia i autentyczność kontaktu powodują, że dla wielu osób Porozumienie bez Przemocy przestaje być tylko modelem komunikacji, a staje się stylem życia. Filozofią uwzględniającą wzajemny szacunek i godność każdego człowieka. Pomaga budować życie prywatne i zawodowe w harmonii ze sobą i innymi. Uczy zarówno dbania o siebie i stawiania granic, jak i świadomego uważnego słuchania tego, co ważne dla innych ludzi. Uczy szukania rozwiązań biorących pod uwagę potrzeby każdej ze stron.
